Raporlanan konuşma (reported speech), başkalarının söylediklerini aktarmada kullanılan bir yapıdır. Bu yapıda, doğrudan konuşma cümlesindeki zaman yapıları genellikle değişir. Bu değişiklikler, aktarılan cümlenin anlamının net olmasını sağlamak ve anlatıcının zaman perspektifine uygunluğu göstermek için gereklidir. Raporlanan konuşma yapılarında zaman değişiklikleri, genellikle geçmişte gerçekleşen eylemleri aktarmak için kullanılır. İşte bazı yaygın zaman değişiklikleri:
1. Present Simple’dan Past Simple’a – Şu Anki Cümlelerin Aktarılması
Doğrudan konuşma present simple (şimdiki zaman) kullanıyorsa, raporlama yaparken bu cümle genellikle past simple (geçmiş zaman) formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: She says, "I work every day."
Raporlanan konuşma: She said that she worked every day.
Açıklama: "Work" fiili, raporlama cümlesinde "worked" (geçmiş zaman) olarak değiştirilir. Bu zaman değişikliği, eylemin geçmişte aktarıldığını gösterir, ancak eylemin şu anda hâlâ geçerli olup olmadığı belirtilmez.
2. Present Continuous’dan Past Continuous’a – Süreklilik Gösteren Eylemler
Eğer doğrudan konuşmada present continuous (şimdiki zaman sürekli) kullanılmışsa, raporlama yaparken bu cümle genellikle past continuous (geçmiş zaman sürekli) formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: He is reading a book.
Raporlanan konuşma: He was reading a book.
Açıklama: "Is reading" fiili, raporlama cümlesinde "was reading" olarak değiştirilir. Bu, eylemin raporlama anında sürekli bir şekilde devam ettiğini belirtir.
3. Present Perfect’ten Past Perfect’e – Şu Anla İlgili Eylemler
Present perfect (yakın geçmiş) kullanıldığında, raporlama yaparken bu genellikle past perfect (geçmişin geçmişi) formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: I have finished my homework.
Raporlanan konuşma: She said that she had finished her homework.
Açıklama: "Have finished" fiili, raporlama cümlesinde "had finished" (geçmişin geçmişi) olarak değiştirilir. Bu değişiklik, eylemin raporlama zamanından önce tamamlandığını gösterir.
4. Past Simple’dan Past Perfect’e – Geçmiş Eylemleri Aktarmak
Doğrudan konuşmada past simple (geçmiş zaman) kullanıldığında, raporlama yaparken bu fiil genellikle past perfect (geçmişin geçmişi) formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: They arrived late.
Raporlanan konuşma: They said that they had arrived late.
Açıklama: "Arrived" fiili, raporlama cümlesinde "had arrived" olarak değiştirilir. Bu değişiklik, eylemin raporlama zamanından önce tamamlandığını gösterir.
5. Will’dan Would’a – Gelecek Eylemleri Aktarmak
Raporlanan konuşmada, doğrudan konuşma will (gelecek zaman) kullanıyorsa, bu genellikle would formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: He will go to the store tomorrow.
Raporlanan konuşma: He said that he would go to the store tomorrow.
Açıklama: "Will" fiili, raporlama cümlesinde "would" (gelecek zamanın geçmişi) olarak değiştirilir. Bu, eylemin gelecekte gerçekleşeceğini belirtirken, aktarılan eylemin geçmişten bildirildiğini gösterir.
6. Shall’dan Should’a – Öneriler veya Teklifler
Shall (öneri, teklif) kullanıldığında, bu fiil raporlama yaparken genellikle should formuna dönüşür.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: I shall help you with your project.
Raporlanan konuşma: She said that she should help me with my project.
Açıklama: "Shall" fiili, raporlama cümlesinde "should" (gereklilik) olarak değiştirilir, özellikle geçmişte yapılacak öneri veya teklifleri ifade ederken.
7. Zaman Değişikliği Yapılmayan Durumlar – Genel Gerçekler veya Evrensel Bilgiler
Bazı durumlarda, özellikle genel gerçekler veya evrensel bilgiler raporlarken zaman değişikliği yapılmaz. Çünkü bu tür bilgiler zamanla değişmez ve her zaman doğrudur.
-
Örnek:
Doğrudan konuşma: The Earth orbits the sun.
Raporlanan konuşma: He said that the Earth orbits the sun.
Açıklama: Bu tür evrensel gerçeklerde zaman değişikliği yapılmaz çünkü bu bilgiler her zaman doğrudur.